Nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty

Công ty con và chi nhánh là 2 hình thức được nhiều doanh nghiệp lựa chọn khi có nhu cầu mở rộng kinh doanh. Cả hai hình thức này đều đảm nhận việc thực hiện các chức năng hoạt động kinh doanh. Vậy chủ doanh nghiệp nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty?

Để giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quát nhằm đưa ra lựa chọn tốt nhất, Quang Minh sẽ phân tích những đặc điểm, so sánh sự giống khác nhau của công ty con và chi nhánh trong bài viết sau đây. Mời bạn đọc tham khảo để hiểu rõ hơn về hai hình thức kinh doanh và đưa ra lựa chọn phù hợp với điều kiện của mình.

Khái niệm công ty con là gì

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, một doanh nghiệp được xem là công ty con của một công ty mẹ khi công ty mẹ chiếm giữ 50% cổ phần trở lên của công ty con hoặc một tỷ lệ cổ phần khác nhỏ hơn nhưng cho phép công ty mẹ có quyền khống chế hoạt động kinh doanh của công ty con một cách hợp pháp.

Công ty con có thể được đăng ký thành lập với nhiều hình thức khác nhau nhưng đều được xem là những thực thể pháp lý hoạt động độc lập với công ty mẹ. Công ty con đăng ký thành lập và tham gia quan hệ pháp luật với danh nghĩa của chính mình. Các hoạt động kinh doanh của công ty con được chính bộ máy quản lý riêng của mình điều hành. Trong đó, công ty mẹ chỉ tham gia quyết định đối với các vấn đề liên quan đến tổ chức và hoạt động của công ty con thông qua những cơ quan quyền lực của công ty con.

Khái niệm chi nhánh công ty là gì

Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020 tại Khoản 1 Điều 45, chi nhánh được quy định như sau: Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có được đăng ký thành lập nhằm thực hiện một phần chức năng hay toàn bộ chức năng của doanh nghiệp, trong đó có kể đến chức năng đại diện theo ủy quyền của doanh nghiệp. Trong đó, chi nhánh phải đăng ký hoạt động ngành, nghề kinh doanh đúng với ngành, nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đã đăng ký trước đó.

Như thế, chi nhánh được xem là một đơn vị trực thuộc doanh nghiệp, được đăng ký thành lập nhằm giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, thị trường hoạt động và tiến hành kinh doanh của doanh nghiệp. Theo quy định tại Điều 84 Bộ Luật Dân sự 2015, chi nhánh không được xác định tư cách pháp nhân.

Điểm giống nhau giữa công ty con và chi nhánh

Việc phân biệt đặc điểm giữa công ty con và chi nhánh công ty sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty dễ dàng, chính xác và hiệu quả hơn. 

Theo đó, về cơ bản thì công ty con và chi nhánh công ty có những điểm giống nhau là:

• Công ty con và Chi nhánh có điểm chung là được thành lập từ một công ty chính, chịu sự phụ thuộc về mặt quyết định và tài chính của một doanh nghiệp.
• Đều có thể tiến hành những chức năng kinh doanh như: thực hiện hoạt động sản xuất, tuyển dụng nhân sự, ký kết các hợp đồng mua bán,…
• Một doanh nghiệp có thể thành lập nhiều công ty con hoặc chi nhánh trong cùng địa bàn tỉnh, thành phố hoặc khác tỉnh, thành phố với địa điểm công ty mẹ đặt trụ sở chính. 

Những điểm khác nhau giữa công ty con và chi nhánh

Ngoài những điểm giống nhau nêu trên, 2 hình thức công ty con và chi nhánh có nhiều điểm khác nhau nhất định thông qua các tiêu chí sau:

Tiêu chí so sánh	Chi nhánh công ty	Công ty con
Hình thức công nhận	Được công nhận thông qua hình thức đăng ký hoạt động chi nhánh.	Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh về thành lập doanh nghiệp.
Vốn điều lệ	Không ghi nhận vốn điều lệ, do công ty giao cho chi nhánh.	Vốn điều lệ được đăng ký và ghi nhận trong Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Trách nhiệm của chủ sở hữu khi giải thể, phá sản	Chi nhánh chịu trách nhiệm toàn bộ khi giải thể, phá sản.	Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn đã góp vào công ty.
Tổ chức công tác kế toán của đơn vị	Đơn vị kế toán cấp cơ sở, công ty là đơn vị kế toán cấp trên của chi nhánh, báo cáo tài chính của chi nhánh phải hợp nhất với báo cáo tài chính của công ty.	Đơn vị kế toán của công ty là đơn vị độc lập, trong đó, báo cáo tài chính không bắt buộc phải hợp nhất trong BCTC của công ty mẹ, mà chỉ phải hợp nhất theo yêu cầu quản trị nội bộ.
Nghĩa vụ nộp thuế TNDN	Chi nhánh có thể chuyển lợi nhuận trước thuế về doanh nghiệp để nộp thuế TNDN.	Công ty con không được chuyển lợi nhuận trước thuế về công ty mẹ, nhưng phải nộp thuế TNDN tại trụ sở công ty.
Tài khoản kế toán sử dụng khi doanh nghiệp chuyển vốn	Vốn doanh nghiệp giao cho chi nhánh là giao vốn cho đơn vị trực thuộc.	Vốn của công ty mẹ góp cho công ty con là một khoản đầu tư tài chính.
Về mã số thuế của đơn vị	Theo mã số thuế đối tượng nộp thuế của doanh nghiệp.	Công ty con được cấp một mã số thuế độc lập.

Nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty?

Từ phân tích đặc điểm giống và khác nhau ở trên, ta có thể thấy cả công ty con và chi nhánh về cơ bản đều có khả năng thực hiện các chức năng kinh doanh. Chẳng hạn như thực hiện hoạt động sản xuất, tuyển dụng nhân viên, tham gia ký kết các hợp đồng mua bán hàng hóa,…

Tuy vậy, 2 hình thức đăng ký kinh doanh này cũng có những ưu và nhược điểm riêng. 

• Công ty con là tổ chức được xác định tư cách  pháp nhân, có con dấu và tài sản độc lập. Trong khi đó, chi nhánh công ty tuy có con dấu và mã số thuế nhưng không độc lập về tài sản nên không được xem là pháp nhân.
• Đối với việc hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp, công ty con do là pháp nhân nên hạch toán độc lập. Trong khi đó, chi nhánh thường lựa chọn hạch toán phụ thuộc mặc dù được pháp luật cho phép có thể chọn hạch toán độc lập hoặc phụ thuộc. 
• Về các khoản thuế phải đóng, công ty con với tư cách là một doanh nghiệp độc lập có nghĩa vụ đóng các khoản thuế liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh bao gồm thuế môn bài, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu, … Trong khi đó, chi nhánh công ty chỉ phải đóng một khoản thuế là thuế môn bài.
• Về việc chịu trách nhiệm khi giải thể, phá sản thì chi nhánh chịu trách nhiệm toàn bộ, trong khi công ty con chỉ chịu trách nhiệm trong số vốn đã góp vào thành lập công ty.

Do đó, chủ đầu tư cần phân tích những đặc điểm của từng hình thức kinh doanh và xác định nhu cầu, mục đích mở rộng kinh doanh của doanh nghiệp để lựa chọn nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty. Trường hợp nhà đầu tư muốn đầu tư kinh doanh sinh lời trong những ngành nghề mới mà không làm ảnh hưởng tới hoạt động công ty mẹ thì nên thành lập công ty con. Trong khi đó, nếu nhà đầu tư muốn mở rộng thị trường hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tại một địa phương hoặc một quốc gia khác thì lựa chọn thành lập chi nhánh được xem là thích hợp nhất.

Trên đây là thông tin phân tích của Quang Minh về hai hình thức công ty con và chi nhánh. Hy vọng qua đó bạn đọc có thể tìm ra lời giải đáp cho câu hỏi nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty. Nếu quý độc giả cần tư vấn hay hỗ trợ dịch vụ thành lập chi nhánh, thành lập công ty con, hãy liên hệ ngay với hotline của Quang Minh nhé!

Các câu hỏi thường gặp về việc nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty

Thế nào là công ty con?

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, một doanh nghiệp được xem là công ty con của một công ty mẹ khi công ty mẹ chiếm giữ 50% cổ phần trở lên của công ty con hoặc một tỷ lệ cổ phần khác nhỏ hơn nhưng cho phép công ty mẹ có quyền khống chế hoạt động kinh doanh của công ty con một cách hợp pháp.

Chi nhánh công ty là gì?

Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020 tại Khoản 1 Điều 45, chi nhánh được quy định như sau: Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có được đăng ký thành lập nhằm thực hiện một phần chức năng hay toàn bộ chức năng của doanh nghiệp, trong đó có kể đến chức năng đại diện theo ủy quyền của doanh nghiệp. Trong đó, chi nhánh phải đăng ký hoạt động ngành, nghề kinh doanh đúng với ngành, nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đã đăng ký trước đó.

Điểm giống nhau giữa công ty con và chi nhánh

Việc phân biệt đặc điểm giữa công ty con và chi nhánh công ty sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty dễ dàng, chính xác và hiệu quả hơn. Theo đó, về cơ bản thì công ty con và chi nhánh công ty có những điểm giống nhau là:

• Công ty con và Chi nhánh có điểm chung là được thành lập từ một công ty chính, chịu sự phụ thuộc về mặt quyết định và tài chính của một doanh nghiệp.
• Đều có thể tiến hành những chức năng kinh doanh như: thực hiện hoạt động sản xuất, tuyển dụng nhân sự, ký kết các hợp đồng mua bán,…
• Một doanh nghiệp có thể thành lập nhiều công ty con hoặc chi nhánh trong cùng địa bàn tỉnh, thành phố hoặc khác tỉnh, thành phố với địa điểm công ty mẹ đặt trụ sở chính. 

 Nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty?

Chủ đầu tư cần phân tích những đặc điểm của từng hình thức kinh doanh và xác định nhu cầu, mục đích mở rộng kinh doanh của doanh nghiệp để lựa chọn nên thành lập công ty con hay thành lập chi nhánh công ty. Trường hợp nhà đầu tư muốn đầu tư kinh doanh sinh lời trong những ngành nghề mới mà không làm ảnh hưởng tới hoạt động công ty mẹ thì nên thành lập công ty con. Trong khi đó, nếu nhà đầu tư muốn mở rộng thị trường hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tại một địa phương hoặc một quốc gia khác thì lựa chọn thành lập chi nhánh được xem là thích hợp nhất.