Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển, việc bảo vệ tài sản trí tuệ trở thành một yếu tố quan trọng hàng đầu đối với các doanh nghiệp và nhà sáng tạo. Đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các tác giả mà còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao giá trị thương hiệu.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu điều kiện, hồ sơ, thủ tục và quy định liên quan đến đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp. Hãy cùng Tư Vấn Quang Minh tìm hiểu các nội dung này ngay sau đây.
Kiểu dáng công nghiệp là gì?
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, kiểu dáng công nghiệp là hình thức bên ngoài của sản phẩm, bao gồm các yếu tố như đường nét, hình dạng, màu sắc và hoa văn. Kiểu dáng công nghiệp nhằm mục đích tạo ra sự thu hút về mặt thị giác cho sản phẩm và có thể được áp dụng cho các sản phẩm hữu hình. Để được bảo hộ, kiểu dáng công nghiệp cần phải đáp ứng tiêu chí mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp. Việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp giúp chủ sở hữu bảo vệ quyền lợi hợp pháp và ngăn chặn hành vi xâm phạm từ bên thứ ba.
Ví dụ: Kiểu dáng của ghế sofa với thiết kế đặc biệt, như hình dạng uốn lượn và cách phối màu, có thể tạo ra sự khác biệt và được bảo vệ. Hay hình dáng và thiết kế bề ngoài của smartphone hoặc máy tính bảng, với các yếu tố như cạnh viền, mặt lưng và các chi tiết khác.
Điều kiện đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Để đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, ba điều kiện cơ bản cần được xem xét là tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp.
Kiểu dáng công nghiệp có tính mới
Điều kiện đầu tiên yêu cầu kiểu dáng công nghiệp chưa từng được công bố hoặc sử dụng trước ngày nộp đơn. Tính mới đảm bảo rằng sản phẩm không trùng lặp với những kiểu dáng đã tồn tại trên thị trường. Nếu một kiểu dáng đã được công bố, dù chỉ một lần, sẽ không đủ điều kiện để bảo hộ. Điều này khuyến khích các nhà thiết kế sáng tạo ra những sản phẩm độc đáo, thúc đẩy sự đổi mới trong ngành công nghiệp.
Kiểu dáng công nghiệp có tính sáng tạo
Kiểu dáng công nghiệp phải có sự khác biệt rõ rệt so với các kiểu dáng đã biết trước đó. Điều này có nghĩa là kiểu dáng cần có những yếu tố thiết kế độc đáo mà người tiêu dùng có thể dễ dàng nhận diện. Tính sáng tạo không chỉ thể hiện ở hình thức mà còn ở cách thức kết hợp các yếu tố khác nhau để tạo ra một sản phẩm hấp dẫn hơn. Sự sáng tạo này giúp tăng giá trị thương hiệu và thu hút khách hàng.
Kiểu dáng công nghiệp có khả năng áp dụng công nghiệp
Kiểu dáng cần phải có khả năng sản xuất hàng loạt và sử dụng trong thực tế. Điều này có nghĩa là kiểu dáng không chỉ đẹp mà còn phải khả thi về mặt kỹ thuật và kinh tế để sản xuất. Nếu một kiểu dáng không thể được sản xuất một cách hiệu quả, nó sẽ không được coi là có giá trị bảo hộ. Khả năng áp dụng công nghiệp đảm bảo rằng kiểu dáng có thể được triển khai trong sản xuất, tạo ra lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp.
Tóm lại, ba điều kiện này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người sở hữu mà còn thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực thiết kế sản phẩm.
Trường hợp doanh nghiệp tư nhân được quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp
- Doanh nghiệp tư nhân được quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp khi tiến hành hoạt động đầu tư kinh phí, phương tiện vật chất cho tác giả thực hiện dưới hình thức thuê việc hoặc giao việc. Ngoại trừ trường hợp kiểu dáng công nghiệp chính là kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được sử dụng ngân sách nhà nước hoặc trường hợp các bên liên quan có thoả thuận khác không trái với quy định của pháp luật.
- Trường hợp doanh nghiệp tư nhân hợp tác cùng với các cá nhân, tổ chức khác tạo ra hoặc đầu tư để tạo ra kiểu dáng công nghiệp thì doanh nghiệp tư nhân hợp tác cùng với các cá nhân, tổ chức đó đều có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp. Quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp này chỉ được tiến hành nếu tất cả cá nhân, tổ chức đó đồng ý.
Lưu ý: Doanh nghiệp tư nhân có quyền đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp có thể chuyển giao cho cá nhân, tổ chức khác quyền đăng ký dưới hình thức hợp đồng bằng văn bản, theo quy định của pháp luật, kể cả trường hợp đã tiến hành nộp đơn đăng ký.
Trường hợp kiểu dáng công nghiệp là kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được sử dụng ngân sách nhà nước thì xác định quyền đăng ký bảo hộ như sau:
- Nếu kiểu dáng công nghiệp là kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, trong đó sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước, thì tổ chức chủ trì có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp một cách tự động và không bồi hoàn, trừ trường hợp thứ 3 nêu bên dưới.
- Nếu kiểu dáng công nghiệp là kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, được nhiều nguồn vốn đầu tư, với một phần ngân sách nhà nước, thì quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí được xác định tương ứng với tỷ lệ được giao phần ngân sách nhà nước cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn, trừ trường hợp thứ 3 nêu bên dưới.
- Nếu kiểu dáng công nghiệp là kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực an ninh quốc phòng của quốc gia được tiến hành như sau:
- Đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước, thì Nhà nước có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp.
- Đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ được nhiều nguồn vốn đầu tư, với một phần ngân sách nhà nước, thì quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí được xác định tương ứng với tỷ lệ ngân sách nhà nước thuộc về Nhà nước.
Đại diện chủ sở hữu nhà nước tiến hành quyền đăng ký quy định tại trường hợp thứ 1 và thứ 2 nêu trên.
Hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp được quy định tại Điều 21 Thông tư 23/2023/TT-BKHCN, bao gồm các tài liệu sau:
- Đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp theo mẫu số 07 Phụ lục I kèm theo Nghị định 65/2023/NĐ-CP.
- 01 bản mô tả kiểu dáng công nghiệp, giải thích về đặc điểm, tính năng nổi bật và sự khác biệt của kiểu dáng so với các sản phẩm đã có.
- 04 bộ hình ảnh hoặc bản vẽ mô tả chi tiết kiểu dáng công nghiệp.
- Giấy ủy quyền cho người thực hiện thủ tục nếu hồ sơ nộp thông qua đại diện.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu kiểu dáng công nghiệp.
- Tài liệu/ giấy tờ chứng minh quyền ưu tiên, nếu có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên.
- Bản sao chứng từ thanh toán phí đăng ký theo quy định.
Doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp đến trực tiếp Cục Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội hoặc Văn phòng đại diện của Cục tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Hoặc nộp hồ sơ qua Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính theo hình thức trực tuyến của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Thủ tục thực hiện đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Thẩm định hình thức đối với kiểu dáng công nghiệp
Cơ quan chức năng sẽ tiến hành thẩm định hình thức hồ sơ, kiểm tra tính hợp lệ và đầy đủ của các tài liệu với thời hạn như sau:
- Thời hạn thẩm định hình thức là 01 tháng kể từ ngày nộp hồ sơ trong trường hợp hồ sơ hợp lệ.
- Thời hạn thẩm định hình thức là 01 tháng 10 ngày nếu người nộp đơn chủ động sửa đổi, bổ sung hồ sơ trước khi Cục Sở hữu trí tuệ ra thông báo thẩm định hình thức hồ sơ.
- Thời hạn thẩm định hình thức là 03 tháng 10 ngày nếu hồ sơ không hợp lệ và người nộp đơn phản hồi hoặc sửa chữa thiếu sót trong thời hạn quy định.
- Thời hạn thẩm định hình thức là 03 tháng 20 ngày nếu người nộp đơn chủ động sửa đổi, bổ sung hồ sơ trước khi Cục Sở hữu trí tuệ ra thông báo thẩm định hình thức hồ sơ nhưng hồ sơ vẫn không hợp lệ và người nộp đơn phản hồi hoặc sửa chữa thiếu sót trong thời hạn quy định.
Công bố đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Công bố đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp trong thời hạn 02 tháng từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ hoặc vào thời điểm muộn hơn theo đề nghị của người nộp đơn nhưng không được quá bảy tháng tính từ thời điểm nộp đơn.
Thẩm định nội dung đối với kiểu dáng công nghiệp
Sau thời gian công bố, cơ quan sẽ tiến hành thẩm định nội dung kiểu dáng công nghiệp, đánh giá tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp với thời hạn như sau:
- Thời hạn thẩm định nội dung là 07 tháng kể từ ngày công bố đơn.
- Thời hạn thẩm định nội dung là 09 tháng 10 ngày kể từ ngày công bố đơn nếu người nộp đơn chủ động sửa đổi, bổ sung hồ sơ trước khi Cục Sở hữu trí tuệ ra thông báo thẩm định nội dung đơn.
- Thời hạn thẩm định nội dung là 10 tháng 15 ngày kể từ ngày công bố đơn nếu đơn thiếu sót hoặc không đáp ứng điều kiện bảo hộ người nộp đơn phản hồi hoặc sửa chữa thiếu sót trong thời hạn quy định.
- Thời hạn thẩm định nội dung là 12 tháng 25 ngày kể từ ngày công bố đơn nếu người nộp đơn chủ động sửa đổi, bổ sung hồ sơ trước khi Cục Sở hữu trí tuệ ra thông báo thẩm định nội dung đơn và đơn thiếu sót hoặc không đáp ứng điều kiện bảo hộ người nộp đơn phản hồi hoặc sửa chữa thiếu sót trong thời hạn quy định.
Cấp Bằng độc quyền đối với kiểu dáng công nghiệp
Nếu kiểu dáng đáp ứng các yêu cầu đã được thẩm định, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu kiểu dáng công nghiệp, trong 15 ngày kể từ ngày kết thúc thời hạn yêu cầu nộp phí, lệ phí.
Công bố Bằng độc quyền đối với kiểu dáng công nghiệp đã đăng ký
Sau khi được cấp Bằng độc quyền đối với kiểu dáng công nghiệp, việc công bố được thực hiện trong vòng 60 ngày kể từ ngày ra quyết định cấp. Chủ sở hữu có quyền thực thi quyền sở hữu đối với kiểu dáng đó.
Những câu hỏi thường gặp về đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Kiểu dáng công nghiệp là gì?
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, kiểu dáng công nghiệp là hình thức bên ngoài của sản phẩm, bao gồm các yếu tố như đường nét, hình dạng, màu sắc và hoa văn. Kiểu dáng công nghiệp nhằm mục đích tạo ra sự thu hút về mặt thị giác cho sản phẩm và có thể được áp dụng cho các sản phẩm hữu hình. Để được bảo hộ, kiểu dáng công nghiệp cần phải đáp ứng tiêu chí mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp. Việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp giúp chủ sở hữu bảo vệ quyền lợi hợp pháp và ngăn chặn hành vi xâm phạm từ bên thứ ba.
Điều kiện đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp là gì?
Để đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, ba điều kiện cơ bản cần được xem xét là tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp.
Hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp gồm những gì?
Hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp được quy định tại Điều 21 Thông tư 23/2023/TT-BKHCN, bao gồm các tài liệu sau:
- Đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp theo mẫu số 07 Phụ lục I kèm theo Nghị định 65/2023/NĐ-CP.
- 01 bản mô tả kiểu dáng công nghiệp, giải thích về đặc điểm, tính năng nổi bật và sự khác biệt của kiểu dáng so với các sản phẩm đã có.
- 04 bộ hình ảnh hoặc bản vẽ mô tả chi tiết kiểu dáng công nghiệp.
- Giấy ủy quyền cho người thực hiện thủ tục nếu hồ sơ nộp thông qua đại diện.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu kiểu dáng công nghiệp.
- Tài liệu/ giấy tờ chứng minh quyền ưu tiên, nếu có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên.
- Bản sao chứng từ thanh toán phí đăng ký theo quy định.
Hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp được nộp ở đâu?
Doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp đến trực tiếp Cục Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội hoặc Văn phòng đại diện của Cục tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Hoặc nộp hồ sơ qua Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính theo hình thức trực tuyến của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Như vậy, việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp không chỉ là một bước đi cần thiết để bảo vệ quyền lợi của các nhà sáng tạo mà còn là yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao giá trị thương hiệu. Quy trình đăng ký, mặc dù có thể phức tạp, mang lại những lợi ích lâu dài và thiết thực cho cá nhân và tổ chức. Khi có Giấy chứng nhận quyền sở hữu, các doanh nghiệp không chỉ yên tâm hơn trong việc phát triển sản phẩm mà còn có khả năng cạnh tranh tốt hơn trên thị trường. Do đó, hiểu rõ quy định và quy trình đăng ký kiểu dáng công nghiệp là điều vô cùng quan trọng, giúp tối ưu hóa giá trị tài sản trí tuệ và bảo vệ những nỗ lực sáng tạo của mình trong một thế giới đầy cạnh tranh.
Đánh giá:
